Sıddık, nebî, resûl, imam… Ve Allah’ın halîli (dostu) bir peygamber… Fusûsü’l-Hikem’in Hz. İbrâhim fassındayız. İbnü’l-Arabî “Allah, İbrâhim’i dost edinmişti.” (Nisâ, 125) âyetinden yola çıkarak dostluğun arkasındaki mânâya işaret ediyor: Aşk, aşırı sevgi ve yaratılmışın hatalarını, özellikle kendine kötülük yapanı Yaratan’a olan muhabbetiyle affetmek… İşte...

…Hz. İdrîs, Allah’a olan büyük aşkıyla güneş makamına yükseltilmiş ve bu makamın daim temsilcisi olmuştur. "…İlk kez kalem ile yazı yazan, remil(kehanet) ilminin sahibi, hesap, kâinat ve felek ilmini ilk bilen, hey’et, tıp ve bitkilerin sırrını ilk bilen, ilk elbise diken, ilk kez ibâdethâne...

Hz. Îsâ’ya bakan kişi kendi kabiliyeti ölçüsünde üç şey görür: Beşerî sûretine bakan “O Meryem oğludur” der. Onun diriltici özelliğine bakan, ona Cebrâil vasıtasıyla ruh üfleyen Allah’ı görür. Ve “O Rûhullah’tır” der. Senin vehmine göre bazen ondan Hak görünür, bazen melek, bazen de insan....

"Her nereye yüzünüzü çevirseniz Hakk’ın bir vechi (yüzü) oradadır."(Bakara 115) Büyük mutasavvıf İbnü’l-Arabî Fusûsü’l Hikem’in Hz. İshak fassında bizi yeni bir isimle ; Hakk ismiyle hakikat yolculuğuna çıkartıyor. Hayal ve misal âlemi ile rüyadan bahsettiği bu fassda, varlıgın Gerçek ve Hayal olmak üzere ikiye ayrıldığını,...

Görülüyor ki herkes kendi Rabb’i olan isme tâbidir. Bu yüzden de kimsenin Rabb’i kimseye uymaz. Herkes kendi ismine doğru yönelir ve kendi isminin öğretmenliğinde hareket eder. Bunun aksine hareket eden mutlu olamaz. Mutluluğu için kendi ismine yönelmesi mecburiyeti vardır. Mutluluk ile kastedilen huzurdur. Demek...

“Ey sebeplere güvenenler! Size fayda ve zarar verecek olan tektir. Melikiniz tektir. Sultanınız tektir. İlâhınız tektir. Yaratıcınız tektir. Yaptığınız şeyleri sizin elinizle yapan O’dur. Sizi O yarattı. Size O rızık verdi. Size zararı da, faydayı da veren O’dur. Sizi hidâyete erdiren O’dur. Niçin kendiniz...

Zaman bakımından Hz. Muhammed’den (s.a.s) önce gelen bütün peygamberler arasında Hz. Nûh (a.s) tenzihin temsilcisidir. Zîra inatçı bir putperestliğin egemen olduğu bir devirde yaşarken putları yerle bir edip, tek olan Allah’a ibâdeti savunmuştur. Devir bunu gerektirmektedir. Buna rağmen tek başına tenzih de edebe aykırıdır. ...

“Fütûhiyye hikmeti”nin Sâlih kelimesine tahsis edilmesindeki sebep şudur: Hiç beklenmeyen bir şekilde, dağ açılıp Sâlih’in (a.s.) dişi devesi çıktı. Bu, onun mucizesi idi. Ve “feth”in çoğulu olan “fütûh” ise hiç beklenmeyen bir şeyden bir şeyin açığa çıkmasıdır. Sâlih de (a.s.) Fettâh isminin görünme yeridir....

Hz. Peygamber’in “Ben gizli bir hazine idim, bilinmeyi istedim” hadis-i şerifindeki“bilinmeyi istedim” kısmını, mutasavvıflar“aşk ettim” olarak yorumlamışlar ve kâinatın aşktan meydana geldiğini ifade etmişlerdir. Buna göre ilk yaratılan ve Allah’ın sonsuz birliğinin görünümü olan Hz. Adem’dir. Fakat aşk için ikilik gerektir; zira bir âşık ve bir mâşûka ihtiyaç vardır. İşte birliğin (mâşûkun), kendisini göstermek için çokluk...

Kalp vücutta sadece bir et parçası değil, Allah’ın hakîkatinin görünme yeridir. Hadîs-i kudsîde “Yere göğe sığmayan Allah, mümin kulunun kalbinde tecellî etti.” buyurulur. Kalbin aydınlanması bedenin dengesine, nefsin adâletine sebep olur. Kalbin bütün organlara yayılan ana damarların toplanma yeri olduğu düşünülürse, bu aydınlık bütün âzâlara eşit...

“Kader demek, senin vücudunun yoğurulmuş toprağıdır. Her ne olup ne bitecekse toprağınla beraber yoğurulmuştur. Zamanı geldikçe vukua gelir. Fakat bütün bunlar, sebeplere bağlanmıştır. Ancak sen sebepleri görme. Hep Allah’tandır. Evvel de O’dur, Âhir de O’dur. Zâhir de O’dur, Bâtın da O’dur.” Hz. Ken’an Rifâî...

Dünyaya dair her rütbe ve her ilim geçici ve dünyada kalıcıdır. Ezelî ilim ise Allah’ın kullarında kendi kabiliyetlerine göre tecellî etmesidir. Burada kullanılan tecellî kelimesine dikkat etmek gerekir. Bu kelime, bir aynada bir vasfın ortaya çıkması gibidir. Hulûl değildir, yani Allah kulun içine girmez....

İbn Arabî Hazretleri Yûsuf Fassı’nda, Yûsuf Peygamber’in kulluğunda nasıl tekâmül ettiğini ve kâmil insan olma seviyesine yükseldiğini anlatıyor. Bu esnada da Hz. Yûsuf’un misal âleminin hakîkatini keşfettiğini ve Allah’ın izniyle rüyaları yorumlayabildiğini izah ediyor. Nûriyye hikmetinin Yûsuf kelimesiyle ilişkilendirilmesi, Yûsuf’un keşfettiği şeylerin misal âleminde...

“Dua ibadetin özü, hülasasıdır.” (Hadis) “Kendisine duâ kapısı açılan kimseye rahmet kapısı da açılmış demektir.” (Hadis-i Şerif) Zîra duâ, zillet ve ihtiyaç ifâdesidir. Allah’a ihtiyaç arzetmekten daha sevimli bir şey yoktur. Allah'ın hiçbir kulu yoktur ki: Yâ Rabbi! desin de Allah ona: Lebbeyk! (Buyur...

İrfan, nefsini ıslah ettikten sonra sabır ve şükretmek, Hakk’a teslim ve ondan gelene râzı olmak demektir. O kimse ki her mevcûdun Cenâb-ı Hakk’ın bir mazharı olduğunu görürse ondan Hak görünür. İşte ilim ve irfan budur. Büyük mutasavvıf Niyâzî-i Mısrî’nin yetmiş bir sofradan oluşan muazzam...

İrfan, nefsini ıslah ettikten sonra sabır ve şükretmek, Hakk’a teslim ve ondan gelene râzı olmak demektir. O kimse ki her mevcûdun Cenâb-ı Hakk’ın bir mazharı olduğunu görürse ondan Hak görünür. İşte ilim ve irfan budur. Büyük mutasavvıf Niyâzî-i Mısrî’nin yetmiş bir sofradan oluşan muazzam...

Hz. Ömer’den naklen ifade edilir ki Resûlullah (s.a.s) ashâbıyla sohbet ederken birisi çıkageldi ve Peygamber’in dizinin dibine oturarak sorular sormaya başladı: “Yâ Muhammed! Bana İslâm’ı anlat.” Nebî (s.a.s) dedi ki: “Allah’tan başka hiçbir ilâh olmadığına şahâdet edip namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan’da orucu...

İnsan vücudu ateş, hava, su ve toprak unsurlarından tertip edilmiştir. Kâbe’nin dört duvarı bu dört unsuru sembolize eder. İnsanın iç âleminde ise akıl, ruh ve nefis kuvvetleri bulunur. Bu da Kâbe’nin içinde bulunan üç sütunla madde boyutuna aksettirilmiştir. Bu kitap Hac ve Kâbe’nin hakikatini,...

Nûn. Kaleme ve satır satır yazdıklarına and olsun. (Kalem, 1) “Nun, mânâsını Allah Teâlâ’nın bildiği ve resûlü ile arasında işaret olarak kullandığı harflerdendir. Sanki Cenâb-ı Hak, ‘nun’ ile, peygamberine tahsis ettiği nübüvvet ve hilâfet sırlarına işaret etmektedir. Buna göre ‘nun’un bir mânâsı şudur: Resûlüm...

Mânevî yaşamı bugün âdeta bir çöle dönüşmüş günümüz Türkiye’sinde, bir modern zamanlar Râbia’sı olan Cemâlnur Sargut Hanımefendi, tasavvuf irfânına olan derin vukûfiyeti, tükenmez aşkı ve bilgisiyle karşımıza çıkmaktadır. Elinizdeki kitap; tasavvufî geleneğin, Ahmed Rifâî, Kenan Rifâî, Meşkûre Sargut ve Sâmiha Ayverdi tezgâhlarından geçerek, zikir...